Een aquarium in uw woonkamer kan een mooie en fraaie aanvulling zijn op uw inrichting. Een aquarium wordt ook wel een levend schilderij genoemd. Fraai gekleurde planten en vissen die door de bak zwemmen is inderdaad een lust voor het oog.
Maar om tot een goed functionerend aquarium te komen, is het toch wel belangrijk om u goed voor te bereiden zodat u weet wat er allemaal bij komt kijken. Niets is zo vervelend als u een aquarium heeft gekocht dat alleen maar ergernis veroorzaakt. Middels dit artikel wil ik u globaal meenemen door een aantal aspecten van de zoetwateraquaristiek.
Maar een aquarium wat is dat nu precies. Simpel gezegd is het een bak met water waarin vissen en planten leven. Volgens Wikipedia is het echter een bak met water waarin onderwaterflora en fauna gehouden wordt met de bedoeling vissen en planten te verzorgen, te tonen en/of te kweken. Daartoe is een aquarium voorzien van wanden van glas, plexiglas of betonplex en systemen om een ecologische stabiele toestand te bevorderen.
Deze omschrijving zal ik stapsgewijs doornemen om u wat meer te vertellen over het aquarium. Als eerste aspect komt naar voren een bak met water. Als u met een aquarium gaat beginnen moet u zich gaan oriënteren waar deze komt te staan. Dit is namelijk belangrijk voor de grootte van het aquarium. In de handel zijn diverse standaardaquaria te koop met allerlei afmetingen, variërend van 30 cm breedte tot 2 meter (of breder). Uiteraard kunt u ook een aquarium op maat laten maken of zelf het aquarium in elkaar lijmen met speciale kit. Wat de plaats betreft in de ruimte is het raadzaam om het aquarium niet te dicht bij een raam te zetten. Door het extra daglicht kunnen algen zich makkelijk op de voorruit vestigen waardoor we de vissen en de planten moeilijker kunnen zien. Dit levert extra werk op om de voorruit schoon te houden.
Als het aquarium eenmaal staat kan met de inrichting begonnen worden. In de definitie wordt gesproken over de onderwaterflora en -fauna. Dit wil zeggen de planten en dieren die onder water leven. Momenteel zijn er veel soorten planten en vissen die in de handel worden aangeboden en aan u de keuze welk u gaat houden. Over smaak valt niet te twisten en u mag hierin zelf kiezen. Hierbij zijn wel een aantal aspecten die belangrijk zijn, denk bijvoorbeeld aan de grootte van de vissen (worden ze niet te groot voor het aquarium) wat is het voedingspatroon van de vissen (eten ze elkaar niet op) en welke temperatuur en waterwaarden hebben ze nodig hebben ze nodig.
Binnen de aquaristiek wordt er onderscheid gemaakt tussen 2 soorten aquaria. Dit zijn het gezelschapsaquarium en het speciaal aquarium. Bij een gezelschapsaquarium wordt het aquarium ingericht met planten en vissen die over de gehele wereld vandaan komen. De planten worden in het aquarium geplaatst waarbij rekening wordt gehouden met de kleur van de plant, de soort bladeren en de vorm van de plant. Hierbij wordt getracht om contrast te 
maken zodat de planten er goed komen. Tevens kunt u hierdoor ook dieptewerking realiseren (dit kunt u zien op de site bij de aquaria van de heren Maurits van de Berge, Jan van de Berge en Herman Uijl). Bij de keuze van de vissen is het raadzaam om alle lagen van het aquarium te bevolken. Denk bijvoorbeeld daarbij aan vissen die aan het oppervlakte leven, vissen die tussen de planten leven of bodembewoners. Houdt er ook rekening mee dat sommige vissen graag in scholen (kardinaaltertra’s, roodkopzalmen) worden gehouden terwijl andere soorten juist paarsgewijs of in een trio gehouden dienen te worden.
Bij een speciaal aquarium wordt er een biotoop nagebootst met vissen en planten die van nature uit dezelfde omgeving komen. Dit heeft onder andere te maken met de temperatuur van het water, de zuurgraad van het water en het gedrag van de vissen. Zo worden discusvissen en maanvissen vaak in een speciaal aquarium gehouden. Deze rustige en fraai gekleurde vissen hebben graag zacht water en een hoge temperatuur nodig. Deze omstandigheden zijn niet voor alle vissen en planten geschikt. Een voorbeeld hiervan is het aquarium van Alex van Binsbergen, welke u kunt vinden op de site bij de keuring van 2018. Een andere grote groep speciaal aquaria vormen de cichliden uit Afrikaanse meren. Met name de vissen uit het Malawi en Tanganyikameer zijn erg populair. Deze vissen leven in een rotsachtig biotoop met weinig planten en hebben hard water nodig. Bij de inrichting van een dergelijk aquarium dient u hier dan ook rekening mee te houden. Een voorbeeld hiervan is het speciaal aquarium van Thorn van Bragt welke u hier op de site kan vinden. Tevens zijn er nog genoeg andere biotopen welke u kunt nabootsen, denk daarbij bijvoorbeeld aan de vissen van Azië (goeramis) en Australië (regenboogvissen).
Het spreekt voor zich dat een aquarium meer is dan alleen maar water, vissen en planten. In de definitie wordt ook gesproken over systemen die een ecologische stabiele toestand bevorderen. Maar wat houdt dat in? Alle dieren en planten die in het aquarium leven hebben voedingsstoffen nodig en produceren afvalstoffen. Het is belangrijk om deze afvalstoffen zoveel mogelijk uit het water te halen. Dit kan door reguliere waterverversing maar het gebruik 
van een filter is hierbij ook onvermijdelijk. Het filter zorgt er onder andere voor dat al het zweefvuil wordt opgevangen. Een andere functie van het filter is om de schadelijke afvalstoffen (nitriet) om te zetten in het ongevaarlijke nitraat. Een veel gebruikt filter is het zogenaamd potfilter filter. Voor de grotere aquaria wordt ook wel gekozen voor een biologisch filter. Dit is een klein aquarium op zich welke is opgebouwd uit meerdere compartimenten om het water zo optimaal mogelijk te filteren. Door het water te filteren ontstaat er extra stroming waardoor er extra zuurstof aan het water wordt toegevoegd.
Een ander niet onbelangrijk element is de verlichting. Het spreekt voor zich dat de planten licht nodig hebben om te kunnen groeien. Momenteel is de led verlichting sterk in opkomst en zijn de ervaringen over het algemeen positief. In de nieuwe standaard aquaria is de led verlichting al aangebracht. Deze zijn in verschillende kleurencombinaties leverbaar. Een andere mogelijkheid zijn de Tl-buizen. Ook hierin zijn allerlei kleuren mogelijk. Beide hebben qua lengte een standaardmaat, waarbij een vast Wattage behoort. Indien u zelf een lichtkap wilt gaan maken, dien u hier dan ook rekening mee te houden.
Tot slot heeft een aquarium ook nog een thermostaat (verwarming) nodig. De meeste vissen die gehouden worden zijn (sub)tropisch wat wil zeggen dat ze een minimale temperatuur van ongeveer 20 graden Celsius nodig hebben.
Uiteraard zijn er nog meerdere aspecten die van invloed zijn op het functioneren van uw aquarium. Hierbij kunt u denken aan:
- extra plantenvoeding (in de bodem of welke kan worden toegevoegd aan het water)
- het gebruik van koolstofdioxide (CO2) welke de groei van de planten bevordert
- het gebruik van extra toevoegingen welke de zuurgraad van uw water beïnvloedt (met name bij de speciaal aquaria)
Als u van plan bent om een aquarium aan te schaffen dan is het raadzaam om u goed te oriënteren voordat u een aquarium koopt. Het zou immers zonde zijn als u een aquarium heeft aangeschaft dat niet tot ontwikkeling komt en alleen maar ergernis veroorzaakt. U kunt natuurlijk 
bij de plaatselijke aquariumwinkel terecht maar ook bij ons als vereniging. Laat uw vraag achter op de site en wij nemen contact met u op. We wensen u in ieder geval veel plezier toe in deze fraaie en fascinerende hobby.
Thorn van Bragt
U kent het vast wel, o wat is dat mooi, dat staat wel leuk een stukje natuur in huis, het is rustgevend enzovoort. Dat zijn zo maar een paar redenen om een aquarium te beginnen. Net zoals smaken verschillen, zijn er vele mogelijkheden op het aquariumgebied.
Het is daarom van groot belang dat u eerst voor u zelf weet, wat voor een soort aquarium u wilt beginnen. Om een goede indruk te krijgen en om u te helpen, wat er bij de verschillende aquaria soorten komt kijken vind u elders op de site hierover een globale beschrijving.
